Μονή Βλατάδων - Το μοναδικό εν λειτουργία βυζαντινό μοναστήρι εντός Θεσσαλονίκης

Κοντά στα τείχη της Ακρόπολης, σε ένα σημείο της Άνω Πόλης που προσφέρει υπέροχη θέα στον προσκυνητή και στον επισκέπτη, είναι η πατριαρχική και σταυροπηγιακή μονή Βλατάδων, το μοναδικό εν λειτουργία βυζαντινό μοναστήρι εντός Θεσσαλονίκης, με ακμάζουσα μοναστική κοινότητα.

Πηγή: Πατριαρχικό Ίδρυμα Πατερικών Μελετών – pipm.gr Πηγή: Αρχείο Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών Η μονή, αφιερωμένη στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος (αρχικά είχε αφιερωθεί στον Χριστό Παντοκράτορα), ιδρύθηκε από τους αδελφούς Βλατάδες, τον Δωρόθεο και τον Μάρκο Βλατ(τ)ή.

Ο Δωρόθεος Βλατ(τ)ής υπήρξε μαθητής και φίλος του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, ηγέτη του Ησυχαστικού κινήματος του 14ου αιώνα, και διετέλεσε αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης κατά τα έτη 1371-1379.

Πηγή: Αρχείο Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών Από τη βυζαντινή μονή σώζεται μόνο το καθολικό, ενώ τα υπόλοιπα κτίρια είναι σύγχρονα και υπάγονται στο Πατριαρχικό Ίδρυμα Πατερικών Μελετών.

Το υφιστάμενο κτίσμα του καθολικού ανάγεται στο 14ο αιώνα, ενώ είναι βέβαιη η ύπαρξη και παλαιότερης φάσης, η οποία αποτέλεσε τη βάση πάνω στην οποία οικοδομήθηκε ο παλαιολόγειος ναός (υπολείμματα αρχιτεκτονικών μελών φανερώνουν ότι ο χώρος της μονής ήταν τόπος λατρείας προ της ιδρύσεώς της από τους αδελφούς Βλατάδες).

Πηγή: Πατριαρχικό Ίδρυμα Πατερικών Μελετών – pipm.gr Επί Τουρκοκρατίας η μονή Βλατάδων άκμασε, απέλαυε δε προνομίων που επικυρώθηκαν με φιρμάνι του σουλτάνου Μωάμεθ Β’ το 1446.

Πηγή: Αρχείο Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών Υπήρξε, μάλιστα, το μοναδικό ανδρώο μοναστήρι στη Θεσσαλονίκη που δεν έγινε τζαμί.

Την περίοδο εκείνη η μονή Βλατάδων ήταν γνωστή ως Τσαούς Μαναστίρ, ονομασία που πιθανώς σχετίζεται με τον επικεφαλής τσαούση της τουρκικής φρουράς (η μονή προστατευόταν από φρουρά, επειδή οι μοναχοί είχαν βοηθήσει το σουλτάνο Μουράτ Β’ να καταλάβει την πόλη).

Πηγή: Πατριαρχικό Ίδρυμα Πατερικών Μελετών – pipm.gr Όπως προκύπτει από μια άλλη εκδοχή, η τουρκική ονομασία της μονής οφείλεται στον Τσαούς μπέη, αξιωματούχο του σουλτάνου Μουράτ Β’, ο οποίος, ως διοικητής της Θεσσα...

Πηγή/Περισσότερα: in.gr

Μείνετε σε επαφή μαζί μας:

Κάντε like κι ακολουθήστε τη σελίδα μας στο Facebook

Στο Twitter: Follow