Γιατί η εξουσία (τείνει να) διαφθείρει και πως μπορούμε να το αποφύγουμε;
Ημερομηνία:
23/3/2023, 11:51 - Εμφανίσεις: 27
 |
| Όπως είπε ο ΑβÏαάμ Λίνκολν, "αν θÎλετε να δοκιμάσετε τον χαÏακτήÏα ενός ανθÏώπου, δώστε του εξουσία" ("και Îνα πιάτο μπισκότα", συμπληÏώνουν τώÏα οι επιστήμονες). Όταν οι άνθÏωποι αποκτοÏν εξουσία, συνήθως υποθÎτουμε ότι θα νοιαστοÏν και θα μοιÏαστοÏν. Ωστόσο, όπως φαίνεται, η εξουσία αναστÎλλει τα δίκτυα ενσυναίσθησης των ανθÏώπων, καθιστώντας τους πιο αγενείς, λιγότεÏο ηθικοÏÏ‚ και πιο αυτοεξυπηÏετοÏμενους. Με λίγα λόγια, η εξουσία -τείνει να- διαφθείÏει. Γιατί συμβαίνει αυτό και πώς μποÏοÏμε να κάνουμε κάτι καλÏτεÏο; ΜÎσω της αυτογνωσίας, της γενναιοδωÏίας και των στόχων που Ï€Ïοσανατολίζονται στην κοινότητα, Îχουμε πεÏισσότεÏες πιθανότητες να εξαλείψουμε τη διαφθοÏική επιÏÏοή της εξουσίας.
 Ο άνθÏωπος είναι Îνα κοινωνικό είδος, του οποίου η εξελικτική επιτυχία Îχει Ï„Ïοφοδοτηθεί από την ικανότητα της συνεÏγασίας. ΜÎσω της συνεÏγασίας, κυνηγήσαμε εκθετικά θηÏάματα μεγαλÏτεÏα από εμάς, επεκταθήκαμε σε κάθε πεÏιβαλλοντική θÎση, ξεκινήσαμε μια τεχνολογική επανάσταση, μÎχÏι που Ï€Ïοσγειώσαμε και άνθÏωπο στο φεγγάÏι – όλα αυτά μÎσα σε 200.000 χÏόνια. Ενώ αυτά τα επιτεÏγματα τα μοιÏάζεται όλη η ανθÏωπότητα, τελικά δεν μοιÏάζεται και τους "καÏποÏÏ‚" τους, τα οφÎλη ή τα κÎÏδη. Αυτό συμβαίνει, καθώς εξελιχθήκαμε σε Îνα είδος που δεν λειτουÏγεί με ισότητα, αλλά ιεÏαÏχικά. Γιατί συνÎβη αυτό; ΣÏμφωνα με τον εθνογÏάφο και σÏμβουλο ηγεσίας Σάιμον Σίνεκ, η ηγεσία -και κατ' επÎκταση η κοινωνική θÎση και η εξουσία — είναι Îνας συμβιβασμός. Η φυλή ζητά από τους ηγÎτες να τους Ï€ÏοστατεÏσουν, να εξασφαλίσουν ότι όλοι θα πάÏουν το μεÏίδιό τους και να είναι οι Ï€Ïώτοι που θα θυσιαστοÏν για το καλό όλων. Σε αντάλλαγμα, η φυλή σÎβεται τις αποφάσεις του ηγÎτη και του παÏÎχει τη "μεÏίδα του λÎοντος" στους πόÏους. Στο μακÏινό παÏελθόν, αυτό σήμαινε πεÏισσότεÏη Ï„Ïοφή, πεÏισσότεÏοι σÏντÏοφοι και καλÏτεÏη ζωή για τους Îχοντες θÎσεις εξουσίας. Ε, και σήμεÏα δεν Îχουν αλλάξει και πολλά από αυτή την άποψη. «Αυτή είναι η συμφωνία. Αυτός είναι ο ανθÏωπολογικός οÏισμός της ηγεσίας», είπε ο Σίνεκ σε συνÎντευξή του. «Είναι πάντα ισοÏÏοπημÎνο. Τα Ï€Ïονόμια της ηγεσίας δεν είναι δωÏεάν. ΈÏχονται με κόστος το Ï€Ïοσωπικό συμφÎÏον (των μελών της "φυλής"). ΈÏχονται με το κόστος της φÏοντίδας των υπευθÏνων μας». Με αυτά τα λόγια, ο Σίνεκ Ï€Ïοειδοποιεί, ότι αυτή η ανταλλαγή συνοδεÏεται από μια σημαντική παγίδα. ΣυγκεκÏιμÎνα, πολλοί ηγÎτες δεν τηÏοÏν τη συμφωνία από την πλευÏά τους. Στην Ï€Ïαγματικότητα, το Ï€Ïόβλημα είναι ψυχολογικά πιο Î²Î±Î¸Ï Î±Ï€ÏŒ τον πεÏιστασιακά δÏστÏοπο ηγÎτη. ΕπιθυμοÏμε ηγÎτες που είναι συλλογικοί, ευγενείς και ζουν σÏμφωνα με Îναν κώδικα αÏετής. Αλλά ακόμα και όταν βÏίσκουμε κάποιον που είναι δίκαιος, νοιάζεται και συνεÏγάζεται, μόλις του αναθÎσουμε εξουσία, κάτι αλλάζει. Γίνεται ξαφνικά Ï€Î¿Î»Ï Ï€Î¹Î¿ πιθανό να εμφανίσουν αγενείς, εγωιστικÎÏ‚ και ανήθικες συμπεÏιφοÏÎÏ‚, που τους πλουτίζουν εις βάÏος των άλλων. Ο ψυχολόγος ÎÏ„Î¬Ï„ÏƒÎµÏ ÎšÎÎ»Ï„Î½ÎµÏ Ï„Î¿ αποκαλεί αυτό το «παÏάδοξο της εξουσίας» και το Îχει μελετήσει σε χώÏους τόσο διαφοÏετικοÏÏ‚ όπως οι πανεπιστημιουπόλεις, οι αθλητικÎÏ‚ ομάδες, οι χώÏοι εÏγασίας και, φυσικά, το ΚογκÏÎσο των ΗνωμÎνων Πολιτειών. Αλλά δεν είναι μόνο οι CEOs, οι παγκόσμιοι ηγÎτες και οι αστÎÏες του Î±Î¸Î»Î·Ï„Î¹ÏƒÎ¼Î¿Ï Ï€Î¿Ï… Ï€Îφτουν θÏματα της επιÏÏοής της εξουσίας. Δώστε σε κάποιον (οποιονδήποτε!) λίγη δÏναμη και είναι πιο πιθανό να πάÏει πεÏισσότεÏα από το κοινό "βάζο μπισκότων" (ή το βάζο με το μÎλι, επί το ελληνικότεÏον). Θα σου Îδινα Îνα μπισκότο (...αλλά το Îφαγα) Τείνουμε να θεωÏοÏμε ότι η εξουσία είναι η ανταμοιβή για την ανάβαση στα ανώτεÏα σκαλοπάτια της κοινωνικής κλίμακας, και εν μÎÏει είναι, αλλά είναι επίσης κάτι Ï€Î¿Î»Ï ÎµÏ…ÏÏτεÏο από αυτό. Οι ψυχολόγοι οÏίζουν την εξουσία απλώς ως την "ικανότητα ενός ατόμου να επηÏεάζει τους άλλους, ακόμα κι αν Ï€ÏοσπαθοÏν να αντισταθοÏν". Ο ΚÎÎ»Ï„Î½ÎµÏ Ï„Î¿ πεÏιοÏίζει λίγο αυτό. ΘεωÏεί ότι η δÏναμη είναι η ικανότητα ενός ατόμου να Ï„Ïοποποιεί τις καταστάσεις των άλλων, παÏÎχοντας ή παÏακÏατώντας πόÏους ή επιβάλλοντας τιμωÏίες. Είναι σημαντικό ότι αυτοί οι πόÏοι δεν χÏειάζεται να είναι υλικοί. ΜποÏοÏν να πεÏιλαμβάνουν γνώση, Ï€Ïοσοχή ή στοÏγή. Όποιον οÏισμό και αν Ï€Ïοτιμάτε και οι δÏο καταδεικνÏουν ότι η συζήτηση για την εξουσία δεν πεÏιοÏίζεται μόνο σε πολιτικοÏÏ‚, επικεφαλής μεγάλων επιχειÏήσεων ή οÏγανισμών και σε εξαιÏετικά ευκατάστατους ανθÏώπους. Ο καθÎνας μποÏεί να ασκήσει εξουσία στο σωστό κοινωνικό πλαίσιο - όπως δείχνει η μελÎτη του ΚÎÎ»Ï„Î½ÎµÏ "Το Ï„ÎÏας των μπισκότων" (Cookie Monster, χαÏακτήÏας από τη σειÏά "Σουσάμι άνοιξε" - "Sesame Street"). Î™Î´Î¿Ï Î· μεθοδολογία της μελÎτης: Ο ΚÎÎ»Ï„Î½ÎµÏ ÎºÎ±Î¹ ο τότε τελειόφοιτος φοιτητής του Îταν ΓουάÏντ Ï€Ïοσκάλεσαν ομάδες του ιδίου φÏλου να συντάξουν συστάσεις πολιτικής για κοινωνικά ζητήματα. Ένα μÎλος της ομάδας εξουσιοδοτήθηκε τυχαία να απονείμει πόντους στα άλλα δÏο με βάση την απόδοσή τους. Μετά από 30 λεπτά -ειλικÏινά, βαÏετής δουλειάς, όπως λÎει- κάποιος ÎφεÏνε Îνα πιάτο με Ï€Îντε μπισκότα για αναψυκτικό. Αυτό επÎÏ„Ïεπε μόνο στα δÏο από τα Ï„Ïία άτομα να πάÏουν Îνα επιπλÎον μπισκότο, αφήνοντας το Ï„Ïίτο με μόνο Îνα. Οι εÏευνητÎÏ‚ ανακάλυψαν, ότι τα άτομα με εξουσία όχι μόνο ήταν πιο πιθανό να πάÏουν Îνα επιπλÎον μπισκότο, αλλά και να φάνε τα μπισκότα τους πιο ακατάστατα. ΈτÏωγαν με το στόμα ανοιχτό, με τα χείλη να χτυποÏν και με λιγότεÏη ανησυχία μήπως Ï€Îσουν ψίχουλα στα πουκάμισά τους (εξ ου και το ψευδώνυμο της μελÎτης, που αναφÎÏεται στον αγαπημÎνο καταστÏοφÎα σνακ του "Σουσάμι Άνοιξε".) Μια άλλη μελÎτη, που δημοσιεÏτηκε στο Social Justice Research, Ï€Ïοσπάθησε να αναπαÏάγει τα αποτελÎσματα των ΚÎÎ»Ï„Î½ÎµÏ ÎºÎ±Î¹ ΓουάÏντ. Αυτή τη φοÏά, οι εÏευνητÎÏ‚ Ï€ÏόσφεÏαν τόσα μπισκότα ώστε κάθε συμμετÎχων να πάÏει από Îνα, ενώ Îδωσαν αιτιολογίες για τους Ïόλους που είχαν ανατεθεί. Ανάλογα με την ομάδα, είπαν στον εξουσιοδοτημÎνο συμμετÎχοντα, ότι του ανατÎθηκε η θÎση του για κάποιο "θεμιτό" λόγο (Ï€.χ ικανότητα), για κάποιον "αθÎμιτο" λόγο (ευνοιοκÏατία) ή χωÏίς λόγο. Όπως και Ï€Ïιν, οι εξουσιοδοτημÎνοι συμμετÎχοντες άÏπαζαν δεÏτεÏο μπισκότο πιο συχνά. Είναι ενδιαφÎÏον ότι οι "νομιμοποιημÎνοι" ηγÎτες ή όσοι δεν τους δόθηκε λόγος για τον Ïόλο τους ÎπαιÏναν Îνα επιπλÎον μπισκότο πιο συχνά. Όσοι Îνιωθαν ότι η εξουσία τους ήταν "αθÎμιτη", ÎÏ„Ïωγαν κατά μÎσο ÏŒÏο τόσα μπισκότα όσα οι άλλοι. Η εξουσία να αλλάζεις καÏδιÎÏ‚ και μυαλά Η μελÎτη του Cookie Monster δεν είναι η μόνη που καταδεικνÏει ότι η δÏναμη αλλάζει τις κοινωνικÎÏ‚ και ηθικÎÏ‚ συμπεÏιφοÏÎÏ‚ κάποιου. Σε μια σειÏά μελετών που δημοσιεÏθηκαν στο Proceedings of the National Academy of Sciences, ο ΚÎÎ»Ï„Î½ÎµÏ ÎºÎ±Î¹ ο ψυχολόγος Πολ Πιφ διεÏεÏνησαν πώς τα άτομα υψηλότεÏης κοινωνικοοικονομικής θÎσης συμπεÏιφÎÏονταν διαφοÏετικά από αυτά με χαμηλότεÏη αντίστοιχη σε διάφοÏες καταστάσεις. Στα εÏγαστηÏιακά πειÏάματά τους, εκείνοι που αναγνωÏίστηκαν ως "ανώτεÏης τάξης" διαπιστώθηκε ότι ήταν πιο πιθανό να:- ΥποστηÏίξουν την ανήθικη συμπεÏιφοÏά.
- Πουν ψÎματα κατά τη διάÏκεια διαπÏαγματεÏσεων.
- Εξαπατήσουν για να αυξήσουν τις πιθανότητÎÏ‚ τους να κεÏδίσουν.
- Και.. να πάÏουν ζαχαÏωτά από Îνα βάζο, ακόμα και όταν τους είχαν πει ότι ήταν για τα παιδιά στο διπλανό εÏγαστήÏιο.
Έξω από το εÏγαστήÏιο, οι εÏευνητÎÏ‚ παÏατήÏησαν τους οδηγοÏÏ‚ σε μια διασταÏÏωση, για να δουν πώς ενεÏγοÏσαν γÏÏω από άλλα οχήματα και πεζοÏÏ‚. Διαπίστωσαν ότι τα αυτοκίνητα (οι οδηγοί τους δηλαδή..) που τυπικά συνδÎονται με υψηλή κοινωνική θÎση, ήταν πιο πιθανό να πεταχτοÏν μπÏοστά σε άλλα οχήματα και να επιταχÏνουν μπÏοστά από τους πεζοÏÏ‚ σε διάβαση, απ' ότι αυτοκίνητα πιο απλά (πιο φθηνά) σε ÏŒÏους ÎºÎ¿Î¹Î½Ï‰Î½Î¹ÎºÎ¿Ï status. Οι ψυχολόγοι υποθÎτουν, ότι ο λόγος για Ï„Îτοιες αντικοινωνικÎÏ‚ συμπεÏιφοÏÎÏ‚ είναι ότι η εξουσία αλλάζει τον Ï„Ïόπο με τον οποίο κινοÏμαστε και βιώνουμε το κοινωνικό μας πεÏιβάλλον. Μας κάνει πιο εγωκεντÏικοÏÏ‚ και Ï€ÏοσανατολισμÎνους στο στόχο, κάτι που μποÏεί να είναι (και) καλό (όπως θα δοÏμε). Αλλά, μας κάνει επίσης να νοιαζόμαστε λιγότεÏο, να Îχουμε λιγότεÏη ή καθόλου ενσυναίσθηση και να μη δίνουμε τόση σημασία στους κινδÏνους -κυÏίως όταν μια δική μας παÏακινδυνευμÎνη κίνηση μποÏεί να επηÏεάσει αÏνητικά κάποιον άλλο. Σε μια αναλογία, ο ΚÎÎ»Ï„Î½ÎµÏ ÏƒÎ·Î¼ÎµÎ¯Ï‰ÏƒÎµ πώς οι άνθÏωποι που υφίστανται βλάβη στους μετωπιαίους λοβοÏÏ‚ του εγκεφάλου τους - μια πεÏιοχή που σχετίζεται με την ενσυναίσθηση, τον αυτοÎλεγχο και την Ï€Ïοσωπικότητα - γίνονται πιο αγενείς, πιο παÏοÏμητικοί και πιο αποκομμÎνοι από τους άλλους. «Οι εÏγαστηÏιακÎÏ‚ μας μελÎτες διαπιστώνουν ότι, αν δώσεις στους ανθÏώπους λίγη εξουσία, μοιάζουν με τους ασθενείς με αυτό το εγκεφαλικό Ï„ÏαÏμα», είπε ο ΚÎÎ»Ï„Î½ÎµÏ ÏƒÏ„Î¿ κανάλι του Πανεπιστημίου της ΚαλιφόÏνια στο YouTube . «Όταν νιώθεις ισχυÏός, χάνεις την επαφή με τους άλλους ανθÏώπους». Ενώ η εξουσία δεν Ï€Ïοκαλεί κυÏιολεκτικά εγκεφαλική βλάβη, η ÎÏευνα δείχνει ότι αλλάζει τον Ï„Ïόπο λειτουÏγίας του εγκεφάλου μας σε κοινωνικÎÏ‚ καταστάσεις. Μια μελÎτη παÏακολοÏθησε τις εγκεφαλικÎÏ‚ αποκÏίσεις των συμμετεχόντων με ηλεκτÏοεγκεφαλογÏάφημα (ΗΕΓ), καθώς Îβλεπαν εικόνες είτε ουδÎτεÏων, είτε στÏεσαÏισμÎνων εκφÏάσεων του Ï€Ïοσώπου. Ανακάλυψε ότι, οι συμμετÎχοντες που αναγνωÏίστηκαν ως "ανώτεÏης τάξης" είχαν μειωμÎνη ανταπόκÏιση στον πόνο των άλλων, παÏά το γεγονός ότι ανÎφεÏαν υψηλότεÏα επίπεδα ενσυναίσθησης. Μια άλλη μελÎτη διαπίστωσε, ότι Ï„Îτοιοι συμμετÎχοντες Îδειξαν λιγότεÏη νευÏική δÏαστηÏιότητα σε Îνα μηχάνημα λειτουÏγικής μαγνητικής τομογÏαφίας, όταν Ï€ÏοσπαθοÏσαν να «νοητικοποιήσουν» τα συναισθήματα κάποιου. «Αυτά τα ευÏήματα υποδηλώνουν ότι οι εμβληματικÎÏ‚ καταχÏήσεις εξουσίας - η δόλια λογιστική του ΤζÎφÏι Σκίλινγκ στην στην Enron, τα παÏάνομα μπόνους του διευθÏνοντος συμβοÏλου της Tyco ÎÏ„Îνις Κοζλόφσκι, τα πάÏτι "μποÏνγκα - μποÏνγκα" του Σίλβιο ΜπεÏκουσκόνι, η φοÏοδιαφυγή της Λεόνα ΧÎλμσλεϊ - είναι ακÏαία παÏαδείγματα ειδών κακής συμπεÏιφοÏάς, στα οποία κάθε ηγÎτης, σε κάθε επίπεδο, είναι επιÏÏεπής», ÎγÏαψε ο ΚÎÎ»Ï„Î½ÎµÏ ÏƒÏ„Î¿ Harvard Business Review. Ο ΛόÏδος Άκτον είχε δίκιο Κατόπιν αυτών, τα δεδομÎνα φαίνεται να τείνουν Ï€Ïος την κατεÏθυνση του αφοÏÎ¹ÏƒÎ¼Î¿Ï Ï„Î¿Ï… ΛόÏδου Άκτον: «Η εξουσία διαφθείÏει και η απόλυτη εξουσία διαφθείÏει απολÏτως». Στην Ï€Ïαγματικότητα, ο Άκτον ÎγÏαψε ότι «η εξουσία τείνει να διαφθείÏει», κάτι που είναι μια σημαντική διάκÏιση τόσο για τη σημασία που ο ίδιος Îδωσε, όσο και για την επιστημονική βιβλιογÏαφία για την εξουσία. Η ÎÏευνα γÏÏω από την εξουσία είναι σχετικά νÎα και Îχει τους πεÏιοÏισμοÏÏ‚ της. ΠολλÎÏ‚ από αυτÎÏ‚ τις μελÎτες Îχουν χαμηλά μεγÎθη δειγμάτων και είναι δÏσκολο να ελÎγχονται οι πολλÎÏ‚ μεταβλητÎÏ‚ της ζωής, όταν Ï€Ïόκειται για Ï€Ïάγματα όπως η ισχÏÏ‚. Για παÏάδειγμα, οι Ï€Ïοσπάθειες να δημιουÏγηθοÏν Ï€ÏωταÏχικά συναισθήματα ισχÏος σε Îνα εÏγαστήÏιο, μποÏεί να μην οδηγήσουν στα ίδια υποκειμενικά συναισθήματα ενδυνάμωσης που βιώνουν οι ισχυÏοί στην καθημεÏινή ζωή. ΤÎτοια χαÏακτηÏιστικά είναι δÏσκολο να μετÏηθοÏν επαÏκώς σε εÏγαστήÏιο ή μÎσω εÏωτηματολογίων. Ομοίως, οι σχετικοί δείκτες ισχÏος και κοινωνικοοικονομικής κατάστασης που χÏησιμοποιοÏνται σε οÏισμÎνες μελÎτες, μποÏεί να συγχÎουν τα αποτελÎσματα. Όσον αφοÏά τα αυτοκίνητα, είναι απολÏτως πιθανό, το πόσο επιθετικά ή εγωιστικά οδηγεί κανείς να Ï€ÏοÎÏχεται τόσο από την κουλτοÏÏα, όσο και από την κατάσταση σε αυτήν την κουλτοÏÏα. Μια μελÎτη που Ï€Ïοσπάθησε να επαναλάβει αυτά τα αποτελÎσματα σε ευÏωπαϊκÎÏ‚ πόλεις, δεν βÏήκε καμία σχÎση Î¼ÎµÏ„Î±Î¾Ï Ï„Î·Ï‚ μάÏκας του αυτοκινήτου και της οδηγικής συμπεÏιφοÏάς. Εν τω μεταξÏ, θα μποÏοÏσε κανείς εÏκολα να φανταστεί μια παÏόμοια μελÎτη στη ÎÎα ΥόÏκη, που δείχνει κακή οδηγική συμπεÏιφοÏά σε όλο το φάσμα της κοινωνικής κλίμακας (η Ï€Ïωτότυπη μελÎτη Îγινε στο ΜπÎÏκλεϋ της ΚαλιφόÏνια). Η θετική όψη του ίδιου νομίσματος ΔεÏτεÏον, Îχουμε αγνοήσει την άλλη όψη του νομίσματος της εξουσίας: την ικανότητά της να εξυψώνει επίσης τα ενάÏετα χαÏακτηÏιστικά. ΈÏευνες Îχουν δείξει, ότι η δÏναμη μποÏεί να βοηθήσει τους ανθÏώπους να γίνουν πιο σίγουÏοι, αισιόδοξοι και δημιουÏγικοί. ΜποÏεί επίσης να βοηθήσει τους ανθÏώπους να ελÎγξουν καλÏτεÏα την Ï€Ïοσοχή τους και να αναλάβουν κινδÏνους — κάτι που μποÏεί να είναι θετικό χαÏακτηÏιστικό, όταν οι εν λόγω κίνδυνοι είναι απαÏαίτητοι και μετÏημÎνοι. Ακόμη και το ΠείÏαμα στη Φυλακή του ΣτάνφοÏντ - Îνα διαβόητο πείÏαμα αμφίβολης επιστημονικής αξίας - δείχνει ότι η σχÎση Î¼ÎµÏ„Î±Î¾Ï ÎµÎ¾Î¿Ï…ÏƒÎ¯Î±Ï‚ και διαφθοÏάς δεν είναι τόσο ξεκάθαÏη. Î Ïοσπάθησε να Ï€Ïοσομοιώσει Îνα πεÏιβάλλον φυλακής και να εξετάσει πώς η δυναμική της εξουσίας άλλαξε τη συμπεÏιφοÏά Î¼ÎµÏ„Î±Î¾Ï Ï„Ï‰Î½ συμμετεχόντων «φÏουÏών» και «κÏατουμÎνων». Ωστόσο, όπως σημειώνει ο ψυχολόγος Σκότ ΜπάÏι Κάουφμαν, δεν "μÎθυσε" κάθε φÏουÏός καταχÏηστικά με την ιστÏιονική δÏναμη. Κάποιοι ήταν ενεÏγά ευγενικοί Ï€Ïος τους κÏατοÏμενους, ακόμη και κάνοντας θελήματα για αυτοÏÏ‚ και εκπληÏώνοντας χÏήσιμα αιτήματα. «Αν χÏησιμοποιηθεί σωστά, η εξουσία μποÏεί να Îχει απίστευτα θετική επίδÏαση στους ανθÏώπους. ΥπάÏχουν τόσοι πολλοί συμπονετικοί δάσκαλοι, αφεντικά, πολιτικοί, ανθÏωπιστÎÏ‚ και άλλοι που ασκοÏν εξουσία, που Ï€Ïαγματικά θÎλουν να κάνουν τον κόσμο καλÏτεÏο», γÏάφει ο Κάουφμαν στο πεÏιοδικό "Greater Good". Î Ïοστασία από τη διαφθοÏική δÏναμη της εξουσίας ΠαÏά τα χÏόνια ÎÏευνας για το πώς η δÏναμη μποÏεί να επηÏεάσει τη συμπεÏιφοÏά μας Ï€Ïος το χειÏότεÏο, ο ΚÎÎ»Ï„Î½ÎµÏ Î±Î½Î±Î³Î½Ï‰Ïίζει και τις θετικÎÏ‚ πτυχÎÏ‚ της. ΓÏάφει: Το παÏάδοξο της εξουσίας απαιτεί να είμαστε πάντα σε εγÏήγοÏση απÎναντι στις διαφθοÏικÎÏ‚ επιÏÏοÎÏ‚ της και στην ικανότητά της να διαστÏεβλώνει τον Ï„Ïόπο που βλÎπουμε τον εαυτό μας και συμπεÏιφεÏόμαστε στους άλλους. Αλλά αυτό το παÏάδοξο καθιστά επίσης σαφÎÏ‚ πόσο σημαντικό είναι να αμφισβητοÏμε τους μÏθους για την εξουσία, οι οποίοι μας πείθουν να επιλÎξουμε λάθος είδη ηγετών και να ανεχθοÏμε τις χονδÏοειδείς καταχÏήσεις εξουσίας. Το εÏώτημα λοιπόν γίνεται: Î ÏŽÏ‚ μποÏοÏμε να Ï€ÏοστατευτοÏμε από τις αντικοινωνικÎÏ‚ επιδÏάσεις της εξουσίας, επιτÏÎποντάς μας να αποκομίσουμε τα οφÎλη της για εμάς και τους γÏÏω μας; Στο άÏθÏο του στο Harvard Business Review, ο ΚÎÎ»Ï„Î½ÎµÏ Ï€Ïοτείνει, ότι μποÏοÏμε να αÏχίσουμε να πεÏιοÏίζουμε τις υπεÏβολÎÏ‚ που Ï„ÏοφοδοτοÏνται από τη δÏναμη, απλά εξασκώντας μεγαλÏτεÏη αυτογνωσία. Όπως είδαμε, η εξουσία τείνει να αναστÎλλει τον κοινωνικό μας εγκÎφαλο και να στÏÎφει τις σκÎψεις μας Ï€Ïος τα ατομικά μας συμφÎÏοντα. Όταν αφιεÏώνουμε χÏόνο για να αναλογιστοÏμε τα συναισθήματα, τη συμπεÏιφοÏά και τις ενÎÏγειÎÏ‚ μας, ενεÏγοποιοÏμε εκ νÎου εκείνες τις πεÏιοχÎÏ‚ του εγκεφάλου που σχετίζονται με φιλοκοινωνικÎÏ‚ συμπεÏιφοÏÎÏ‚ και Ï€Ïοσοχή στις ανάγκες των άλλων. ΜποÏοÏμε να αÏχίσουμε να χτίζουμε αυτή την επίγνωση μÎσω Ï€Ïακτικών ενσυνειδητότητας και ειλικÏινών, ανοιχτών συνομιλιών με Îμπιστους ανθÏώπους. Η ÎÏευνα Ï€Ïοτείνει επίσης ότι η επαναπλαισίωση των στόχων ώστε να επικεντÏωθοÏν στην κοινότητα και όχι στην ανταλλαγή ανάμεσα σε συμφÎÏοντα, επιδÏά θετικά. Αυτή η στÏατηγική αποδείχθηκε εξαιÏετικά αποτελεσματική από την Τζίνι ΡομÎτι κατά τη διάÏκεια της θητείας της ως ΔιευθÏνουσα ΣÏμβουλος της IBM. Όταν η IBM Ï€Ïοσπάθησε να εξαγοÏάσει την PwC το 2002, η ΡομÎτι θα μποÏοÏσε εÏκολα να είχε δει τη συμφωνία μÎσα από Îνα ιδιοτελÎÏ‚ Ï€Ïίσμα. Η IBM είχε αποτÏχει στις Ï€ÏοηγοÏμενες απόπειÏες εξαγοÏάς της εταιÏείας συμβοÏλων και (η ΡομÎτι) θα είχε απολυθεί, εάν η συμφωνία κατÎÏÏεε. Ωστόσο, η στÏατηγική της δεν ήταν να αγνοήσει τους κινδÏνους ή να αντικειμενοποιήσει τους ανθÏώπους που θα πλήττονταν από τη συμφωνία. Αντίθετα, μοιÏάστηκε τα συναισθήματά της ανοιχτά, Îνιωθε ενσυναίσθηση για εκείνους των οποίων η ζωή θα άλλαζε και το χÏησιμοποίησε αυτό ως μÎσο για να οικοδομήσει κοινό Îδαφος. «Αποκτάς καÏδιÎÏ‚, όχι τεμάχια», είχε πει η ΡομÎτι σε μια συνÎντευξη. «Είχα μεγάλη ενσυναίσθηση για την αλλαγή που ÎÏ€Ïεπε να πεÏάσουν οι άνθÏωποι με τον Ï„Ïόπο που ζοÏσαν, τους τίτλους που είχαν, τον Ï„Ïόπο με τον οποίο πληÏώνονταν, όλα αυτά άλλαξαν. Και ÎÏ€Ïεπε να Îχω ενσυναίσθηση για να καταλάβω, όπως λÎνε, πώς Îμοιαζε το παλιό τους σπίτι, επειδή το νÎο σπίτι θα ήταν διαφοÏετικό». ΤÎλος, ο ΚÎÎ»Ï„Î½ÎµÏ ÏƒÏ…Î½Î¹ÏƒÏ„Î¬ την άσκηση της ευγÎνειας. Όταν οι ηγÎτες εκφÏάζουν ευγνωμοσÏνη στους άλλους και δίνουν γενναιόδωÏα, όχι μόνο οδηγεί τους γÏÏω τους να είναι πιο αφοσιωμÎνοι και παÏαγωγικοί, αλλά Ï„Îτοιες Ï€Ïάξεις συνδÎουν τους ηγÎτες με την ομάδα πιο ισχυÏά και ενισχÏουν επίσης τους κοινοτικοÏÏ‚ δεσμοÏÏ‚ τους. Όταν βÏισκόμαστε σε θÎσεις εξουσίας - ανεξάÏτητα από το πόσο ασήμαντη μποÏεί να φαίνεται αυτή η ισχÏÏ‚ - μποÏοÏμε να χÏησιμοποιήσουμε αυτÎÏ‚ τις Ï€ÏακτικÎÏ‚ για να εξαλείψουμε τη διαφθοÏική επιÏÏοή της. Αυτό μποÏεί να σημαίνει λιγότεÏα μπισκότα για εμάς βÏαχυπÏόθεσμα. Αλλά μακÏοπÏόθεσμα, είναι μια καλÏτεÏη και πιο βιώσιμη συνθήκη για όλους.
Πηγή: greekmme.blogspot.com
|
|
|