Η ελληνική γλώσσα στο διάβα του χρόνου: Οι Ελληνιστικοί Χρόνοι (Μέρος Α') Ημερομηνία:
8/8/2023, 07:44 - Εμφανίσεις: 193
Έχοντας αναλύσει διά μακρών στις προηγηθείσες θεματικές ενότητες τα διαδραματισθέντα κατά τους Κλασικούς Χρόνους από γλωσσικής –και όχι μόνο– απόψεως, μπορούμε να εισέλθουμε πλέον στην Ελληνιστική Εποχή (323-31 π.Χ.), όπου περιλαμβάνεται σχεδόν καθ’ ολοκληρίαν τους τρεις τελευταίους αιώνες της 1ης χιλιετίας π.Χ.
Κύριο χαρακτηριστικό του ελληνιστικού κόσμου, μιας γιγάντιας οικονομικής κατ’ αρχήν κοινότητας, που απλωνόταν από τον Εύξεινο Πόντο έως τον Περσικό Κόλπο και από την Αδριατική Θάλασσα έως το ανατολικό Ιράν, ήταν η στενή επαφή των Ελλήνων με τους λαούς της Ανατολής.
Εντός των ορίων της απέραντης αυτής εκτάσεως υπήρχε, πέραν των Ελλήνων, ένα μωσαϊκό εθνοτήτων, γλωσσών, θρησκειών και αντιλήψεων (λαοί με τη δική τους ιστορική διαδρομή και πολιτισμική παράδοση, όπως οι Ρωμαίοι, οι Αιγύπτιοι, οι Εβραίοι, οι Βαβυλώνιοι και οι Πάρθοι).
Καρπός των στενών σχέσεων μεταξύ των Ελλήνων και των λαών της Ανατολής –σχέσεων που δεν έπαυσαν με το πέρας των Ελληνιστικών Χρόνων– υπήρξε η αλληλεπίδραση των πολιτισμών τους, η δημιουργική ώσμωσή τους.
Αυτή κατέστη δυνατή χάρη στη λεγόμενη ελληνιστική κοινή, τη γλώσσα που διαμορφώθηκε στην Αθήνα με βάση μια συντηρητική μορφή της αττικής διαλέκτου (εκείνη που χρησιμοποιούσαν τα μορφωμένα στρώματα) και με αρκετά στοιχεία της ιωνικής διαλέκτου.
Η γλωσσική αυτή μορφή έμελλε να κυριαρχήσει ως εκφραστικό όργανο στη μεσογειακή λεκάνη και στην Ανατολή στη διάρκεια της Ελληνιστικής Εποχής, να αποτελέσει τη lingua franca επί τρεις τουλάχιστον αιώνες (ακολούθως συμπορεύτηκε με τη λατινική και επιβίωσε έως τους Βυζαντινούς Χρόνους).
Ως όργανο του μακεδονικού και όλων των ελληνιστικών βασιλείων αργότερα, η ελληνιστική κοινή εκτόπισε τις τοπικές διαλέκτους από το γραπτό λόγο, ενώ επηρέασε κατά το μάλλον ή ήττον και τον προφορικό λόγο.
Ποιες ήταν, όμως, οι ιστορικές συνθήκες που οδήγησαν στη γενίκευση της χρήσης και στη συνακόλουθη κυριαρχία της ελληνιστικής κοινής στην υπό εξέταση περίοδο; Το σκηνικό άρχισε κατ’ ουσίαν να οικοδομείται λίγο μετά ...