Η ελληνική γλώσσα στο διάβα του χρόνου: Οι αρχαίες ελληνικές διάλεκτοι (Μέρος Γ') Ημερομηνία:
31/10/2023, 10:04 - Εμφανίσεις: 198
Το διαλεκτικό μωσαϊκό της 1ης προχριστιανικής χιλιετίας, όπως το περιγράψαμε συνοπτικά στα δύο προηγούμενα άρθρα μας, αποτέλεσε τη βάση για τη διερεύνηση της καταγωγής των αρχαίων ελληνικών διαλέκτων, με άλλα λόγια για το βέλτιστο δυνατό προσδιορισμό της γλωσσικής εικόνας και της 2ης προχριστιανικής χιλιετίας.
Το εγχείρημα αυτό, της αποκατάστασης του γλωσσικού χάρτη πρώιμων εποχών, είναι σε κάθε περίπτωση πολύ δύσκολο, όπως υποδηλώνει και η διάσταση απόψεων μεταξύ των μελετητών των αρχαιοελληνικών διαλέκτων.
Το πρώτο θεμελιώδες ζήτημα που απασχολεί τους ερευνητές είναι το εάν ο διαχωρισμός των διαλέκτων –εν τω συνόλω ή ενός μέρους αυτών– που μιλούσαν τα φύλα που εγκαταστάθηκαν στον ελλαδικό χώρο έγινε πριν ή έπειτα από την είσοδό τους σε αυτόν.
Το βασικό αυτό ερώτημα θα μπορούσε να διατυπωθεί και ως εξής: υφίσταντο και τη 2η χιλιετία π.Χ.
οι τέσσερις μεγάλες διαλεκτικές ομάδες της 1ης χιλιετίας π.Χ.
(αττικοϊωνική, αρκαδοκυπριακή, δωρική και αιολική); Σε ό,τι αφορά τις μετακινήσεις και τη διασπορά στον ελλαδικό χώρο των φύλων που ήταν οι φορείς των αρχαιοελληνικών διαλέκτων, η παλαιότερη κυρίαρχη άποψη μίλησε για τρία διαφορετικά κύματα εισβολέων.
Πρώτοι έκαναν την εμφάνισή τους οι Ίωνες, οι οποίοι περιορίστηκαν προϊόντος του χρόνου εντός των ορίων της Αττικής, καθώς εκτοπίστηκαν από τους Αχαιούς – αυτοί χωρίστηκαν αργότερα σε νότιους (Αρκάδες και Κύπριοι) και βόρειους (Αιολείς).
Τελευταίοι εισήλθαν στον ελλαδικό χώρο οι Δωριείς πραγματοποιώντας την περίφημη Κάθοδό τους, την «επιστροφή των Ηρακλειδών» όπως καταγράφηκε στην αρχαία ελληνική γραμματεία.
Η παραδοσιακή αυτή θεωρία τέθηκε υπό αμφισβήτηση από τα μέσα περίπου της δεκαετίας του 1950 και μετά, όταν υποστηρίχθηκε πως η αττικοϊωνική και η αρκαδοκυπριακή διαλεκτική ομάδα δεν ήταν διαχωρισμένες κατά τη 2η χιλιετία π.Χ.
και πως οι μεταξύ τους παρατηρούμενες διαφορές είναι σαφώς νεότερες.
Στην πραγματικότητα, η διαλεκτική διάκριση που υπήρχε στην υπό εξέταση περίοδο ήταν αυτή ανάμεσα σε μια νότια και σε μια βόρεια ελλ...