Η ελληνική γλώσσα στο διάβα του χρόνου: Η αττικοϊωνική διαλεκτική ομάδα (Μέρος Β') Ημερομηνία:
14/11/2023, 10:12 - Εμφανίσεις: 199
Στο χώρο της γραμματείας, η ιωνική υπήρξε η πρώτη και η πλέον διαδεδομένη γλώσσα του πεζού λόγου.
Αποτελώντας μία από τις πλέον εξευγενισμένες μορφές του περίφημου ιωνικού πολιτισμού, άκμασε ήδη από τους Αρχαϊκούς Χρόνους –ως μια καλλιεργημένη γλώσσα, απαλλαγμένη από τοπικά ιδιωματικά στοιχεία– και λειτούργησε ως βάθρο για τη δημιουργία των ποικίλων εκείνων γλωσσών που αποτέλεσαν το όργανο έκφρασης κάθε λογοτεχνικού είδους στην ελληνική αρχαιότητα.
Κατ’ αρχάς, στοιχεία ιωνικά –καθώς και αιολικοί τύποι, έχουμε υποχρέωση να προσθέσουμε– περιλαμβάνονται κατά κύριο λόγο στη γλώσσα των επών, στη λεγόμενη ομηρική γλώσσα.
Το ίδιο παρατηρούμε και στη λυρική ποίηση, προπάντων στην ελεγεία (ιωνική με επικά γλωσσικά στοιχεία) και στον ίαμβο (κοινή ιωνική με λαϊκά μέτρα).
Εξάλλου, η ιωνική είναι η γλώσσα που χρησιμοποίησαν οι φορείς της φιλοσοφικής σκέψης, αλλά και επιστήμονες όπως οι ιατροί.
Αυτό έπραξε τον 5ο αιώνα π.Χ.
ο Ιπποκράτης o Kώος, ο πατέρας και θεμελιωτής της επιστημονικής ιατρικής, αυτό έπραξαν και οι επίγονοί του, οι ιατροί των σχολών της Κω και της γειτονικής καρικής Κνίδου.
Βεβαίως, η ιωνική είναι επιπλέον η γλώσσα της ιστορίας ήδη από τα χρόνια του γεωγράφου Εκαταίου του Μιλησίου (6ος-αρχές 5ου αιώνα π.Χ.), κύριου εκπροσώπου της ελληνικής ιστοριογραφίας που αναπτύχθηκε στην Ιωνία, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι και στο έργο του Θουκυδίδη διακρίνονται τα ίχνη ιωνικών επιδράσεων.
Η αττική διάλεκτος, από την άλλη πλευρά, χρησιμοποιήθηκε στη ρητορική –ένα πεδίο που ήταν ξένο προς την ιωνική σκέψη–, ενώ από τον 5ο αιώνα π.Χ.
κατέστη το εκφραστικό μέσο όλων των πεπαιδευμένων ελληνοφώνων, παραμερίζοντας βαθμηδόν (ως αττικοϊωνική ή ελληνιστική κοινή από τον 4ο αιώνα π.Χ.) στον πεζό λόγο όλες τις αρχαιοελληνικές διαλέκτους.
Ξεχωριστής αναφοράς χρήζει ασφαλώς το γεγονός ότι η αττική διάλεκτος υπήρξε από τον 5ο αιώνα π.Χ.
η κατεξοχήν γλώσσα του δράματος, τουλάχιστον στα διαλογικά μέρη.
Όσον αφορά πάλι την ευβοϊκή διάλεκτο (η Εύβοια, θυμίζουμε, ήταν κομμάτι του ιωνικού κόσμου), αυτή...