Η ελληνική γλώσσα στο διάβα του χρόνου: Η μακεδονική διάλεκτος (Μέρος Α')
Ημερομηνία:
5/12/2023, 11:20 - Εμφανίσεις: 176
Το ζήτημα της μακεδονικής διαλÎκτου ως γλωσσικής μοÏφής της ινδοευÏωπαϊκής οικογÎνειας υπήÏξε επί σειÏάν δεκαετιών ακανθώδες, καθώς ετίθετο υπό εντονότατη αμφισβήτηση η Îνταξή της στις ελληνικÎÏ‚ διαλÎκτους.
Η μακÏοχÏόνια αυτή διαμάχη οφειλόταν αφενός στην ανεπάÏκεια του –πÏώιμου κυÏίως– επιγÏÎ±Ï†Î¹ÎºÎ¿Ï Ï…Î»Î¹ÎºÎ¿Ï ÎºÎ±Î¹ αφετÎÏου σε εξωεπιστημονικοÏÏ‚ παÏάγοντες, δηλαδή στα πολιτικοϊστοÏικά γεγονότα των δÏο Ï€ÏοηγοÏμενων αιώνων στη νότια Βαλκανική, καθώς και στις εδαφικÎÏ‚ βλÎψεις των λαών που κατοικοÏσαν στην πεÏιοχή αυτήν.
Στις μÎÏες μας, μετά τις αÏχαιολογικÎÏ‚ ανακαλÏψεις των τελευταίων 5 δεκαετιών και την εξεÏÏεση άφθονου επιγÏÎ±Ï†Î¹ÎºÎ¿Ï Ï…Î»Î¹ÎºÎ¿Ï, η μακεδονική εξετάζεται κατά κανόνα στο πλαίσιο των ελληνικών διαλÎκτων.
Î Ïιν από οποιαδήποτε άλλη αναφοÏά μας στη γλώσσα των Μακεδόνων, κÏίνουμε σκόπιμο να Ï€ÏοσδιοÏίσουμε το γεωγÏαφικό χώÏο στον οποίον εκείνη χÏησιμοποιήθηκε.
Η πεÏιοχή αυτή αντιστοιχεί σε γενικÎÏ‚ γÏαμμÎÏ‚ στα ÏŒÏια του Î¼Î±ÎºÎµÎ´Î¿Î½Î¹ÎºÎ¿Ï Î²Î±ÏƒÎ¹Î»ÎµÎ¯Î¿Ï… επί Φιλίππου Β’ και σε μεγάλο βαθμό στην Îκταση της ÏωμαιοκÏατοÏμενης Μακεδονίας (Provincia Macedonia).
ΤοÏτο σημαίνει το χώÏο που πεÏικλείεται από την οÏοσειÏά της Πίνδου Ï€Ïος δυσμάς και τον ποταμό ÎÎστο Ï€Ïος ανατολάς, από την Παιονία Ï€Ïος βοÏÏάν και το ΗÏάκλειον (την Ï€Ïώτη μακεδονική πόλη μετά τα ΤÎμπη, στα σÏνοÏα με τη Θεσσαλία, νυν κάστÏο Πλαταμώνα) Ï€Ïος νότον.
ΔεδομÎνων των πολυάÏιθμων επεκτατικών κινήσεων και αναγκαστικών μετακινήσεων ελληνόφωνων και μη φÏλων στο χώÏο της λεγόμενης Άνω και Κάτω Μακεδονίας κατά τους ΙστοÏικοÏÏ‚ ΧÏόνους –σε αυτÎÏ‚ αναφÎÏεται διεξοδικά ο Θουκυδίδης στο βιβλίο ΙστοÏιών Β–, Îνα από τα βασικά χαÏακτηÏιστικά της πεÏιοχής, τουλάχιστον Îως τα Ï„Îλη του 4ου αιώνα Ï€.Χ., υπήÏξε η γλωσσική ανομοιογÎνεια.
Από την εποχή αυτήν και μετά τα σωζόμενα επιγÏαφικά κείμενα είναι γÏαμμÎνα στην ελληνιστική κοινή, καθώς τα Ï€ÏοαναφεÏθÎντα φÏλα εξελληνίστηκαν κατά τα φαινόμενα πλήÏως και ίχνη του Ï€ÏÎ¿ÎµÎ»Î»Î·Î½Î¹ÎºÎ¿Ï Î³Î»Ï‰ÏƒÏƒÎ¹ÎºÎ¿Ï Ï…Ï€Î¿ÏƒÏ„Ïώματος επιβίωσαν μόνο σε ανθÏωπωνÏμια (Ï€.χ., θÏακικής Ï€ÏοελεÏσεως).
Όσον αφοÏά τώÏα τις διαθÎσιμες πη...
Πηγή/ΠεÏισσότεÏα: in.gr
|
|
|