Η ελληνική γλώσσα στο διάβα του χρόνου: Οι επαφές της ελληνικής με τη λατινική γλώσσα (Μέρος Δ')

Σε ό,τι αφορά την επίδραση της λατινικής στην ελληνική από πλευράς γραμματικής, οι ερευνητές έχουν επισημάνει κατά καιρούς κάποιες παράλληλες εξελίξεις, οι οποίες όμως είναι μάλλον αδύνατο να συσχετιστούν με σιγουριά.

Τέτοιου είδους εξελίξεις υπήρξαν οι συγχωνεύσεις που έλαβαν χώρα αρχικά στη λατινική και ακολούθως –κατά την ύστερη αρχαιότητα– στην ελληνική γλώσσα: δυϊκού και πληθυντικού αριθμού, παρακειμένου και αορίστου χρόνου, υποτακτικής και ευκτικής έγκλισης, μέσης και παθητικής φωνής.

Περίπτωση λατινισμού (γλωσσικού δανείου ή ιδιωματισμού της λατινικής) θεωρείται από μερικούς μελετητές η δήλωση του ποιητικού αιτίου με την πρόθεση από αντί της πρόθεσης υπό, όπως και η χρήση της λεγόμενης –και μη αποδεκτής από την πλειονότητα των ειδικών– δοτικής απόλυτης.

Ως πιθανοί λατινισμοί στην ελληνική καταχωρούνται επίσης η αντικατάσταση τού μάλλον από το πλέον (plus στη λατινική) στον περιφραστικό σχηματισμό του συγκριτικού βαθμού των επιθέτων (π.χ., μάλλον επιμελής και πλέον επιμελής) και οι αναλυτικοί συντελικοί χρόνοι (π.χ., γεγραμμένον έχω αντί γέγραφα στον παρακείμενο).

Μια ενδιαφέρουσα πτυχή του θέματος που εξετάζουμε –της όλης επίδρασης της λατινικής στην ελληνική– είναι εκείνη που αναφέρεται στα λατινικά δάνεια που εισήλθαν στην ελληνική προερχόμενα όχι από τη λόγια αλλά από τη λαϊκή – προφορική λατινική.

Η τελευταία αντανακλά κατ’ ουσίαν τη λαϊκή παράδοση, με άλλα λόγια εκφράζει όλους εκείνους τους λατινόφωνους πληθυσμούς που είχαν καθημερινές επαφές με το ελληνικό στοιχείο σε κάθε γωνιά του ελληνόφωνου κόσμου , προπάντων δε σε δυσπρόσιτες ορεινές περιοχές, μακριά από τα αστικά κέντρα (στα ορεινά της Ηπείρου και της Δυτικής Μακεδονίας, στις παρυφές της Εγνατίας Οδού, στη Μικρά Ασία κ.α.).

Τέτοιες λατινικές λέξεις λαϊκής καταγωγής απαντούν σε βυζαντινά κείμενα παράλληλα με λόγιους τύπους της λατινικής, κυρίως όμως σε νεοελληνικές διαλέκτους και σε νεοελληνικά ιδιώματα.

Αξιοσημείωτο είναι ότι η παρουσία αυτή των λατινικών δανείων σε γλωσσικά ιδιώματα του ελλην...

Πηγή/Περισσότερα: in.gr

Μείνετε σε επαφή μαζί μας:

Κάντε like κι ακολουθήστε τη σελίδα μας στο Facebook

Στο Twitter: Follow