Η ελληνική γλώσσα στο διάβα του χρόνου: Το ειδικό λεξιλόγιο της δουλείας (Μέρος Ε')

Ιδιαίτερης αναφοράς χρήζουν ασφαλώς δύο ακόμα κατηγορίες δούλων, από τη μια οι αποκαλούμενοι χωρίς οικούντες και από την άλλη εκείνοι που ήταν υποχρεωμένοι να ασκούν τα εργασιακά τους καθήκοντα υπό επαχθέστατες συνθήκες.

Κατά πρώτον, οι χωρίς οικούντες (στις λεγόμενες βορειοδυτικές διαλέκτους της δωρικής ομάδας απαντώνται ως δίχα οικέοντες) διέμεναν –με τις οικογένειές τους εννοείται– σε δικές τους οικίες και μεριμνούσαν οι ίδιοι για την τροφή και την εν γένει συντήρησή τους, καθώς εργάζονταν σε εργαστήρια ή άλλου είδους μικροεπιχειρήσεις και κατέβαλλαν στο δεσπότη τους ένα πάγιο ποσό (την αποφοράν), κρατώντας για τον εαυτό τους τα υπόλοιπα κέρδη.

Κατά δεύτερον, παρευρίσκονταν δούλοι που υπέφεραν τα πάνδεινα, επειδή, κατά την κρίση βεβαίως των κυρίων τους, ήταν οι πλέον βάρβαροι και ως εκ τούτου δεν τους ταίριαζαν οικιακές ασχολίες ή άλλες σχετικά ήπιες μορφές εργασίας.

Τέτοιοι άνθρωποι, παραδείγματος χάριν, δούλευαν αλυσοδεμένοι σε γαλαρίες των μεταλλείων του Λαυρίου ή εργάζονταν σε μύλους γυρίζοντας τις μυλόπετρες.

Ορισμένοι επιπρόσθετοι όροι που περιλαμβάνονται στο υπό εξέταση ειδικό λεξιλόγιο της δουλείας συνδέονται με τις διαθέσεις και την όλη συμπεριφορά των υποδούλων.

Έτσι, συναντούμε λέξεις όπως εθελόδουλος (ο εκούσιος δούλος, ο θεληματικώς δουλεύων), κακόδουλος (ο κακός δούλος) και φιλοδέσποτος (ο αγαπών τον αφέντη του, ο αφοσιωμένος στον κύριό του).

Ο δούλος/δούλη που είχε δραπετεύσει ονομαζόταν δραπέτης/δραπέτις, ο συλληφθείς και στιγματισθείς διά καυτηριασμού δραπέτης χαρακτηριζόταν ως στιγματίας, ενώ ο ανάξιος και ουτιδανός δούλος που είχε τιμωρηθεί με την ποινή της μαστίγωσης προσδιοριζόταν ως μαστιγίας.

Επιπροσθέτως, χρησιμοποιούνταν οι όροι ομόδουλος (ο μαζί με άλλους δούλος, ο της αυτής τύχης) και σύνδουλος (ο συνάδελφος ή σύντροφος στη δουλεία, αυτός που δουλεύει μαζί με κάποιον και ανήκει στον ίδιον αφέντη), συχνά μάλιστα ως λέξεις συνώνυμες.

Σε ό,τι αφορά πιθανότητα απελευθέρωσης των δούλων, αυτή μπορούσε να πραγματοποιηθεί κατόπιν πρωτοβουλίας είτε της πο...

Πηγή/Περισσότερα: in.gr

Μείνετε σε επαφή μαζί μας:

Κάντε like κι ακολουθήστε τη σελίδα μας στο Facebook

Στο Twitter: Follow