Είναι σε κίνδυνο οι κλασικές σπουδές; Ημερομηνία:
28/6/2021, 06:35 - Εμφανίσεις: 190
Ένα από τα χαρακτηριστικά της ελληνικής δημόσιας σφαίρας είναι ο τρόπος που επανέρχεται το θέμα των απειλών σε βάρος των κλασικών σπουδών και της αρχαιογνωσίας.
Από τον τρόπο που αντιμετωπίστηκε, σε προηγούμενες δεκαετίες, η «Μαύρη Αθηνά», όταν είχαμε το παράδοξο να μεταφράζονται οι πολεμικές αλλά όχι το ίδιο το επίμαχο βιβλίο, έως την τρέχουσα διάχυτη αίσθηση ότι η «πολιτική ορθότητα» θέτει σε κίνδυνο τις κλασικές σπουδές, με αποκορύφωμα το θόρυβο που προκλήθηκε από την απόφαση του Πρίνστον να μην ζητά προηγούμενη γνώση αρχαίων ελληνικών και λατινικών ως προϋπόθεση για την εγγραφή στο πρόγραμμα Κλασικών Σπουδών, τα παραδείγματα είναι αρκετά.
Σε μεγάλο βαθμό αφορά τον τρόπο που στη χώρα μας αντιμετωπίζουμε τις κλασικές σπουδές.
Ήδη από την εποχή του Ελληνικού Διαφωτισμού και των στοχαστών του και τη συγκρότηση του Νεοελληνικού Κράτους, η ελληνική αρχαιότητα όχι μόνο ενσωματώθηκε στο ιστορικό συνεχές του Έθνους αλλά και αποτέλεσε τη βασική πηγή άντλησης νομιμοποίησης του νεοσύστατου κράτους.
Αυτό, όμως, είχε τη σημαντική επίπτωση να θεωρηθεί μια ορισμένη εκδοχή αρχαιογνωσίας ως συστατικό στοιχείο της εκπαίδευσης και τμήμα της «εθνικής διαπαιδαγώγησης», κάτι που αποτυπώθηκε, εκτός των άλλων, και στο γλωσσικό ζήτημα.
Όμως, αυτό σήμαινε ότι υιοθετούσαμε πλήρως μια αντίληψη για την αρχαιογνωσία που προερχόταν κυρίως από τη Δύση και παρουσίαζε μια συνέχεια του «Δυτικού Πολιτισμού» από την ελληνική και ρωμαϊκή αρχαιότητα στην Αναγέννηση, στις αστικές επαναστάσεις και τελικά τη βιομηχανική επανάσταση και την αποικιοκρατία.
Το αποτέλεσμα ήταν μια αναδρομική και εξιδανικευτική συγκρότηση της κλασικής αρχαιότητας, με έντονα τα στοιχεία της έμφασης στη «λευκότητα», ιδίως από όταν οι αναδυόμενες φιλελεύθερες δημοκρατίες επικαλέστηκαν την Αθήνα, τη Σπάρτη και τη Ρώμη ως πρότυπα.
Το πρόβλημα με αυτή την πολιτιστική γενεαλογία είναι ότι εντάσσει την ελληνική αρχαιότητα σε έναν «Δυτικό κανόνα», συνδέοντάς την με τις ιστορίες, τα πολιτικά σχέδια και τις μορφές βαναυσότητ...