Η ελληνική γλώσσα στο διάβα του χρόνου: Προφορικός λόγος και γραφή στους Κλασικούς Χρόνους (Μέρος Γ')

Live εικόνα Αθήνας από το Αστεροσκοπείο Πεντέλης

Σχεδόν αίθριος

33.2 °C

23%

ΑΡΧΙΚΗ

pentelikonews.gr

Πολιτισμός - Τουρισμός

Προσαρμοσμένη αναζήτηση Google

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Η ελληνική γλώσσα στο διάβα του χρόνου: Προφορικός λόγος και γραφή στους Κλασικούς Χρόνους (Μέρος Γ')
Ημερομηνία: 11/7/2023, 11:16 - Εμφανίσεις: 178

Σε συνάρτηση με όσα είχαμε τονίζει στην καταληκτική παράγραφο του τελευταίου άρθρου μας αναφορικά με το ποσοστό αλφαβητισμού στη διάρκεια των Κλασικών Χρόνων, αλλά και τις μεγάλες αποκλίσεις στην κλίμακα αλφαβητισμού, έχουμε υποχρέωση να επισημάνουμε ότι η κατάσταση που επικρατούσε στο συγκεκριμένο τομέα δεν ήταν ασφαλώς η ίδια σε όλες τις ελληνικές πόλεις.

Υπήρχαν ευδιάκριτες διαφορές από πόλη σε πόλη στο βαθμό διείσδυσης της γραφής στον πολιτικό και κοινωνικό βίο, στον τρόπο με τον οποίον αυτή επηρέαζε το σύνολο της άγραφης, προφορικής παρουσίασης, την ανωτέρω μνημονευθείσα προφορικότητα.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα πόλης που ανθίστατο σθεναρά στη γραφή κατά την Κλασική Εποχή ήταν η Σπάρτη.

Η χρήση του γραπτού λόγου από τους Σπαρτιάτες ήταν πολύ περιορισμένη, μια και ήταν εδραιωμένη η πεποίθηση ότι δεν υπήρχε ανάγκη γραπτών νόμων.

Παρά ταύτα, δεν είναι αληθές ότι όλοι οι Σπαρτιάτες ήταν αναλφάβητοι, όπως διατείνονταν οι άλλοι Έλληνες.

Στον αντίποδα της Σπάρτης βρισκόταν η πόλη-κράτος των Αθηνών, που διατηρούσε την πρωτοπορία στο γραπτό πολιτισμό των Κλασικών Χρόνων.

Εκκινώντας από την παραδοχή ότι η δημοκρατία έπρεπε να εδράζεται στη γραπτή καταχώριση των νόμων της πόλης, των κρατικών αλλά και των ιδιωτικών υποθέσεων, οι Αθηναίοι υιοθέτησαν με αποφασιστικότητα τη χρήση της γραφής σε κάθε είδους δημόσια κείμενα (νόμους, ψηφίσματα, φορολογικούς καταλόγους, δαπάνες, καταγγελίες κ.ά.).

Η θεμελιώδης αυτή αρχή της αθηναϊκής δημοκρατίας διαφαίνεται ξεκάθαρα από τον Θησέα, τον ήρωα της αττικής παράδοσης, ο οποίος –προφανώς υπό την επήρεια των κυρίαρχων ιδεών της εποχής– λέει στις Ικέτιδες του Ευριπίδη (η τραγωδία χρονολογείται στα αρχικά στάδια του Πελοποννησιακού Πολέμου, στο διάστημα 424-421 π.Χ.) τα εξής: «γεγραμμένων δε των νόμων ο τ’ ασθενής ο πλούσιος τε την δίκην ίσην έχει» (όταν όμως υπάρχουν νόμοι γραπτοί, το δίκαιο ισχύει το ίδιο και για τον ταπεινό και για τον πλούσιο).

Έτσι, οι αποφάσεις που λαμβάνονταν στους κόλπους της αθηναϊκής πόλης-κράτους δημοσιεύονταν, δηλαδή...

Πηγή/Περισσότερα: in.gr

Μείνετε σε επαφή μαζί μας: