Η ελληνική γλώσσα στο διάβα του χρόνου: Η ετεοκυπριακή γλώσσα Ημερομηνία:
7/2/2023, 09:36 - Εμφανίσεις: 270
Εξ όσων γνωρίζουμε, στους αιώνες έως την Ελληνιστική Περίοδο τρεις ήταν οι ομιλούμενες γλώσσες στην Κύπρο: η ελληνική, η φοινικική και η λεγόμενη ετεοκυπριακή.
Την ελληνική, αλλά στην κυπριακή διαλεκτική μορφή της –τμήμα του ανατολικού κλάδου της αποκαλούμενης αρκαδοκυπριακής διαλέκτου–, τη μιλούσαν στις περισσότερες περιοχές της μεγαλονήσου, από την Πάφο προς δυσμάς έως τη Σαλαμίνα προς ανατολάς.
Τη φοινικική τη χρησιμοποιούσαν κατά κύριο λόγο στο Κίτιο (νυν Λάρνακα), επ’ ολίγον δε και στο βασίλειο της Λαπήθου, στη βόρεια ακτογραμμή του νησιού.
Την ετεοκυπριακή τέλος, για την οποία είχαμε κάνει λόγο και στο προηγούμενο άρθρο μας αναφορικά με το κυπριακό συλλαβάριο, τη μιλούσαν στη νότια Κύπρο, κυρίως στην Αμαθούντα (πλησίον της Λεμεσού), δευτερευόντως δε στο Κίτιο και στους Γόλγους.
Οι όροι «ετεοκυπριακή γλώσσα» και «Ετεοκύπριοι» είναι δύο συμβατικές ονομασίες, που επινοήθηκαν από τους επιστήμονες κατ’ αναλογίαν προς τους όρους «ετεοκρητική γλώσσα» και «Ετεόκρητες» (οι Ετεόκρητες, όπως έχουμε προαναφέρει, ήταν κατά την παράδοση οι αρχαιότεροι κάτοικοι της Κρήτης, οι γνήσιοι Κρήτες, κατοικούσαν δε στο ανατολικό τμήμα του νησιού).
Για την καταγραφή της ετεοκυπριακής γλώσσας χρησιμοποιήθηκε το κυπριακό συλλαβάριο, δηλαδή η κυπριακή συλλαβική γραφή, στην επικρατέστερη από τις παραλλαγές της (απαντά σε πόλεις όπως το Ιδάλιο, η Σαλαμίνα κ.ά.).
Στις ετεοκυπριακές επιγραφές, που ανακαλύφθηκαν προπάντων στην Αμαθούντα και τα περίχωρά της (χρονολογούνται ως επί το πλείστον στον 5ο και στον 4ο αιώνα π.Χ.), εντοπίζουμε σποραδικώς ορισμένα αμιγώς ελληνικά ονόματα, αλλά με καταλήξεις που δεν είναι ελληνικές.
Από το υπό εξέταση υλικό ξεχωρίζει μια δίγλωσση και δίγραφη επιγραφή που ανακαλύφθηκε σχεδόν ακέραιη στην ακρόπολη της Αμαθούντας το 1913.
Το κείμενο σε ετεοκυπριακή γλώσσα προηγείται και είναι εκτενέστερο, ενώ το κείμενο σε ελληνικό αλφάβητο είναι σαφώς συντετμημένο, καθώς συνίσταται από 5 μόνο λέξεις και δύο άρθρα: Η πόλις η Αμαθουσίων Αρίστωνα Αριστώνακτος ευπατρίδην...